Po scaleniu gruntów i wyprowadzeniu się ze wsi części rolników, często z zabudowaniami, pozostałe na starym miejscu ośrodki wsi, mocno przerzedzone, przejęły nowe funkcje. Większe wsie stały się ośrodkami administracyjnymi gmin, miejscami przeróbki produktów rolnych, siedzibami spółdzielczych mleczarni i centrami handlu zbożem, paszami i nawozami, siedzibami kuźni i warsztatów naprawczych, obecnie także dużych spółdzielczych ośrodków maszyn rolniczych, będących odpłatnie do dyspozycji rolników. Równocześnie koncentrują się w nich prywatne i publiczne usługi dla okolicznych farm, jak drobny handel detaliczny, rzemiosło, spółdzielcze kasy oszczędności, przychodnie lekarskie. Równocześnie wsie takie stały się ośrodkami kultury, jako siedziby szkół podstawowych, domów zebrań, klubów młodzieżowych, kościołów, kin itp. W ten sposób powstała sieć ośrodków usługowych najniższego rzędu dla rolniczego zaplecza. Często w starych ośrodkach wiejskich zlokalizowane zostały niewielkie zakłady drobnej wytwórczości przemysłowej, urzędy pocztowe, wiejskie domy towarowe, przystanki autobusowe, stacje benzynowe z salonami sprzedaży samochodów itp. W rezultacie, duża liczba starych wsi, powiększonych o nowoczesną zabudowę mieszkalną.